اختلالات کمبود توجه و رفتار های مخرب
11 بهمن 1401
ارسال شده توسط محمد نصوحیان
241 بازدید
اختلال کم توجهی
کم توجهی بیش فعالی ADHD
نوع 1. اختلال کمبود توجه
2. اختلال بیش فعالی
3. نوع سوم مرکب یا مختلط
تعریف
· بی توجهی، تکانشگری، بیش فعالی دارند قبل 7 سالگی شروع میشه در تمام موقعیت ها یعنی مدرسه در خانه و سایر موقعیت های اجتماعی دیده میشه
شیوع
· سال های اخیر بیشتر شده از سال 1990 به بعد 2 تا 3 برابر شده در کودکان دبستانی 3 تا 5 درصد گزارش شده بعضی گزارش از 12 تا 16 درصد را هم گفتن
· درپسر ها 8.4 و دختر ها 3 در پسر ها از دختر ها بیشتر است با نسبت 2 به 1 تا 9 بر 1
نشنانه های اصلی
· بی توجهی
• انحراف توجه معیار اصلی این اختلال است
• شامل اشتباه کردن از روی بی دقتی ، در گوش کردن به دیگران مشکل دارند، در پی روی از دستورات و انجام دادن و تکمیل تکالیف شون مشکل دارند
• از توجه طولانی مدت اجتناب می کنند، فراموشکار اند، راحت حواسشون پرت میشه
• در توجه پایدار و توجه انتخابی مشکل دارند
• بی توجهی جدی ترین مشکلشان است
· بیش فعالی
• اولین مشکل اشکارشون است
• فعالیت بیش از حد و زیاد مشخص ترین ویژگی شان است
• نمی توانند فعالیت ها و حرکات خود را با توجه به قوانین و معیار ها کنترل و تنظیم کنند
• مرتب وول می خورند، بی قرار اند، ثابت یک جا بند نمی شوند، به هنگام خواب دائما چرخ می خورند
· تکانش گری
• تکانشگری یا بر انگیختگی
• رفتار های بدون تفکر و یک هویی بدون در نظر گرفتن اینده و مناقع شون
• در رفتار و افکار خودشون مرتبا موضوع را عوض می کنند
• نمی توننذ منتظر نوبت باشند اغلب صحبت بقیه را قطع می کنندتحمل و صبر ندارنددر نظم دادن به کار هاشون مشکل دارند
ملاک های DSM( این ملاک ها قدیمی هستند و مربوط به DSM4 برای ملاک های جدید تر و همین طور دقیق تر به خود مرجع DSM مراجعه کنید.)
· 6 مورد حداقل باشه به مدت خداقل 6 ماهمتناسب با سطح و سن و فرهنگ نباشه
· ملاک های بی توجهی
• 1. اغلب در توجه به جزئیات باز می مونند و در انجام تکالیف تحصیلی مشکل دارند، فعالیت هاشون را با بی دقتی انجام می دهمد
• 2. در حفظ کردن توجه شون روی یک کار یا تحصیلشون مشکل دارند
• 3. غالبا به نظر می رسه وقتی باهوشن حرف میزنیم گوش نمی دهند
· از ازمون کانرز کمک می گیرند برای تشخیص
· ملاک های بیش فعالی
• 1. غالبا دست و پاهاشون روی صندلی در حال تکون دادن اند
• 2. در جاهایی که مناسبت ندارد زیاد وول میخورند از در و دیوار بالا می روند، در نوجوانی یا بزرگسالی همراه احساس ذهنی بی قراری بزرگ می شوند
• 3. غالبا در حال حرکت است و انگار یک موتور او را به حرکت وا می دارد
• 4. غالبا زیاد حرف می زنند
· تشخیص افتراقی
• در اوایل کودکی تشخیص سخت است چون ممکنه اقتضای سن کودک باشه رفتار هایی که بروز می ده
• دقت کنیم هوشش پایین نباشه بچه ای که هوشش پایینه زمانی که پای درس میشیه خسته و در نتیجه بی توجه میشه با کمبود توجه ADHD قاطی نکنیم
• اگر هم هوشش زیاد باشه پای درس خسته و بی حوصله میشه
• افرادی که رفتار نافرمانی دارند ممکنه برای انجام کالیف و کار های مدرسشون که باید به حرف بقیه گوش بدهند مایل نباشند این کار را بکنند و الزاما کسی که تکلیف انجام نمی ده َADHD نداره
• اگر نشانه های فرد برای یک اختلال رفتاری دیگه توجیه بهتری داشته باشه تشخیص اختلال کم توجهی بیش فعالی نمی دهیم
سبب شناسی
· علت به طور قطعی و دقیق مشخص نیست
· عوامل ژنتیکی
• دوقلو های تک تخمکی احتمال بیشتری داشتند که مثل هم ADHD داشته باشند
• خواهر ها و برادران مثل هم و احتمال بشتر
• والدینی که خودشان مبتلا بودند
· عوامل عصبی
• اسیب در دوران جنینی مثلا عوامل مخرب عروقی، سمی، و فیزیولوژیکی
• مشکلات در لب پیشانی به خصوص در طرف راست مغز
• نقش ناقلین عصبی نورو ترنس میتر ها
• دوپامین نور اپی نفرین در ایجاد اختلال نقش دارند
· عوامل شناختی
• بسیاری از اطلاعات را پردازش نمی کنند
• نواقصی در حافظه دارند به دلیل نقص در توجه
• دستگاه خود تنظیمی شون کار کرد معیوبی داره
· عوامل محیطی
• سم های محیطی مثل سرب از راه خوراکی و تنفس
• تغذیه مثل مواد نگه دارندع و رنگ ها و شکلات
• رفتار والدین مثل طلاق گرفتن و محیط ناپایدار و همین طور تغییر مکرر محل خانه
سیر و پیش آگهی
· 50 در صد بعد از بلوغ و نوجوانی ادامه می یابد 50 در صد در زمان بلوغ و اوایل بزرگ سالی کاهی می یابد
· پر تحرکی اولین علامتی است که فروکش می کند
· حواس پرتی اخرین علامتی است که بر طرف می شود
· اکثر بیماران بهبودی نسبی که پیدا میکنند مستعد رفتارهای ضد اجتماعی، اختلال مصرف مواد،و اختلالات خلقی هستند
· اختلال سوء مصرف مواد در نوجوانی بیشتر مربوط به اختلال سلوک است نه ADHD
درمان
· درمان قطعی نداره و بیشتر کنترل کردنی است
· دارو درمانی
• با ارام بخش ها بد تر می شوند
• با محرک ها بهتر می شوند
• رایج ترین محرک ها امفتامین ها متیل فندیتریتالین
• به مدت 2 سال منجر به بهبود در اغلب زمینه ها میشه
• اثرات جانبی :کاهش اشتهاکاهش وزن اختلال خوابتحریک پذیری حرکت های غیر ارادی
· درمان شناختی _ رفتاری
• برای برخی مفید است
• درمان گر باید اموزش بده الگو سازی کنه فرصت بده طرف کشف کنه و ازمون و خطا براش برنامه ریزی کنه
• درمان رفتاری
• مهم ترین
• تقویت کننده های + _
• شکل دهی
• محروم سازی
• اموزش والدین
• مهارت های فرزند پروی
• درک فرزندشاتن
• کاهش استرس انان و بهبود عزت نفس والدین
• بازی درمانی
• کاهش بیش فعالی و بازی گوشی را در پی دارند
• براشون مفید است
· درمان تغذیه ای
• پرهیز از مصرف مواد غذایی با مواد نگه دارنده و رنگی
• پرهیز از شکلات و بستنی و …
· درمان چند الگویی
• استفاده از چندین روش
اختلال کم توجهی بیش فعالی نامعین
علائم بیش فعالی و کمبود توجه را دارد اما واجد ملاک هاDSM نیست
شروع بعد از 7 سالگی است
از لحاظ بالینی تخریب قابل توجهی ندارند
الگوی رفتاری تنبلی و رویا بینی روزانه را نشان می دهند و کم تحرکی
اختلال رفتار ایذایی
اختلال نافرمانی مقابله جویانه
ODDالگوی پایداری از رفتار منفی کارانه نافرمانی ، رفتارخصومت امیز نسبت به صاحبان قدرت اشتباهات خود را گردن بقیه می اندازند
جر و بحث با بزرگسالان حالات عصبیزود رنجی مشکل در ارتباط با همسالان
اختلال نافرمانی مقابله جویانه یا اختلال لجبازی نافرمانی ODD
این اختلال شامل الگویی پایدار از رفتار های منفی گرایانه خصومت امیز و گستاخانه بدون وجود نقض جدی هنجار های اجتماعی یا حقوق دیگران
شیوع :
·2 تا 16 در صد است
·در دوره ی قبل از بلوغ در پسران بیشتر از دختران است اما بعد از بلوغ شیوع یک سان می شود
نشانه ها
·مثلا در انجام تکالیف مقاومت نشان می دهند زیرا انان مایل به تایید درخواست های دیگران نیستند
·این کودکان معمولا خود را مقابله جو یا نافرمان نمی دانند بلکه رفتار خود را به عنوان واکنشی در مقابل شرایط غیر منطقی توصیف می کنند
· این اختلال بیشتر برای اطرافیان کودک ازار دهنده است تا خود کودک
ملاک های DSM
· حداقل 4 مورد در حداقل 6 ماه
· غالبا از کوره در می روند
· مشاجره با بزرگ سالان
· فعالانه از درخواست های بزرگسالان یا مقررات سر بازده و حاضر به همکاری نیستند
· تعمدا موجب ناراحتی دیگران می شوند
· به خاطر اشتباهات یا سوء رفتار های خود دیگران را سرزنش می کنند
· زور رنح اند و زود عصبانی می شوند
· کینه توز و انتقام جو اند
· توجه هر ملاک را زمانی منظور کنید که بیشتر از حدی که نوعا در افراد همسن و دارای سطح رشد مشابه دیده می شود
· اختلال چشمگیر در تحصیل یا کار کرد های زندگی فرد مشاهده شود
· ملاک های اختلال سلوک وجود نداشته باشدو اگر سن بالای 18 سال است ملاک های اختلال شخصیت ضد اجتماعی نداشته باشد
تشخیص افتراقی
· رفتار های ایذایی افرادی که ODD دارند نسبت به افرادی که سلوک دارند از شدت کمتری بر خوردار است
· رفتار های مخالفت جویانه ی ODD را باید از رفتار های مخالفت جویانه ی افراد ADHDمتمایز کرد که ناشی از کمبود توحه و بیش فعالی است اگر هر دو ملاک ها را داشته باشد باید هر دو تشخیص گذاشته شود
· به واژه ی اختلال در کار کرده های زندگی فرد توجه شود و بین این اختلال و ملاک هایش با ویژگی های نافرمانی دوران نوجوانی و همسالان تمایز گذاشته شود اگر خیلی شدید تر از رنج همسالانش بود جای نگرانی دارد
سبب شناسی
· عوامل ژنتیکی
• بین 40 تا 50 در صد ژنتیکی است
• اگر ویژگی های ضد اجتماعی با افزایش سن افزایش یابد این که ریشه ی ژنتیکی داشت هباشد بیشتر است
• و اگر با افزایش سن ویژگی های ضد اجتماعی بودن و رفتار های ایذایی کاهش یابد احتمال این که ریشه های محیطی داشته است افزایش می یابد
• پایین بودن سرتونین و اپی نفرین بالا بودن تستسترون ناهنجاری های دستگاه عصبی خود مختار
· عوامل خانوادگی
• شیوه ی فرزند پروری
• مادرانی که افسردگی دارند کودکان بیشتر مشکلات تافرمانی دارند
• کیفیت دلبستگی کودک به مادر
• اگر ناایمن باشد رفتار های مقابله جویانه بیشتر است
<!– wp:heading {“level”%